Okres rozliczeniowy jako element zarządzania czasem pracy

W celu zachowania ochronnej funkcji prawa pracy, Kodeks pracy wprowadza okresy rozliczeniowe. Pojęcie okresu rozliczeniowego nie jest przedmiotem definicji legalnej. Instytucja ta odgrywa jednak bardzo ważną rolę przy planowaniu i rozliczaniu czasu pracy. Okres rozliczeniowy bowiem stanowi okres czasu mierzony w jednostkach kalendarzowych. W jego ramach rozliczany jest…

Autor publikacji:
Monika Smulewicz

Data publikacji:
2015-04-24

W celu zachowania ochronnej funkcji prawa pracy, Kodeks pracy wprowadza okresy rozliczeniowe. Pojęcie okresu rozliczeniowego nie jest przedmiotem definicji legalnej. Instytucja ta odgrywa jednak bardzo ważną rolę przy planowaniu i rozliczaniu czasu pracy. Okres rozliczeniowy bowiem stanowi okres czasu mierzony w jednostkach kalendarzowych. W jego ramach rozliczany jest czas pracy co do godziny oraz dni. Według M. Masewicz rozliczanie należy rozumieć poprzez wyrównanie czasu pracy do wymiaru wynikającego z Kodeksu pracy albo też wypłatę wynagrodzenia dodatkowego za pracę w nadgodzinach. Autor ten okres rozliczeniowy określa mianem instrumentu pozwalającemu badać zachowanie norm czasu pracy . Z kolei K. Kaleta pisze, iż przez termin okresu rozliczeniowego należy rozumieć okres, na który pracodawca planuje liczbę godzin i dni pracy w ramach obowiązującego pracownika dobowego oraz tygodniowego wymiaru czasu pracy. Jest to okres po upływie którego dokonuje się rozliczenia czasu pracy . Instytucja ta służy również do rozplanowania czasu pracy w harmonogramie. Okres rozliczeniowy musi być wyraźnie określony i wskazany w regulaminie pracy, obwieszczeniu, lub układzie zbiorowym pracy .

Art. 129 „Kodeksu pracy” posługuje się miesięcznymi długościami okresów rozliczeniowych jednak mimo to okres rozliczeniowy można ustalać jako wielokrotność tygodnia. Ustalenie okresu rozliczeniowego jako wielokrotność tygodnia pracowniczego może okazać się dla pracodawcy korzystne ze względu na rozliczanie przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w ramach przyjętego okresu rozliczeniowego . Należy jednak pamiętać iż miesięczny okres rozliczeniowy nie będzie się równał 4-tygodniowemu, a 3-miesiięczny nie pokryje się z 12-tygodniowym . Istotne jest dlatego właściwe określenie okresu rozliczeniowego.

Ustawodawca nie określa momentu rozpoczęcia i zakończenia miesięcznych okresów rozliczeniowych. Najczęściej jednak rozpoczyna się od z pierwszym dniem miesiąca kalendarzowego. Nie ma jednak przeciwwskazań, aby inaczej zapisać jego rozpoczęcie i zakończenie. W przypadku okresu rozliczeniowego liczonego w miesiącach i rozpoczynającego się w środku miesiąca kalendarzowego, bez podania jego dokładnej daty zakończenia, zastosowanie będzie miał wówczas art. 112 Kodeksu cywilnego. Mianowicie przepis ten przewiduje, iż w takim przypadku koniec okresu rozliczeniowego przypadnie w dzień odpowiadający datą jego początkowi. W razie braku takiego dnia w ostatnim miesiącu okresu rozliczeniowego – przypadnie w ostatnim dniu tego miesiąca .

Przepisy określają różne długości okresów rozliczeniowych w zależności od przyjętego systemu czasu pracy. Zgodnie z art. 129 Kodeksu pracy podstawowy okres rozliczeniowy nie może przekraczać czterech miesięcy .

Warto zwrócić uwagę, iż przepisy zakreślają górną granicę długości okresów rozliczeniowych. Jednak w zależności od potrzeb pracodawcy można stosować krótsze okresy. Warto również dodać, iż ustawodawca nie ogranicza pracodawcy w stosowaniu różnych okresów rozliczeniowych w stosunku do różnych grup pracowniczych. Przepisy nie zabraniają też stosowania różnych systemów i rozkładów czasu pracy na przestrzeni roku kalendarzowego czy też innych okresów. Jedynym warunkiem jest zakończenie poprzednich okresów rozliczeniowych.

Autor: Malwina Grützmacher

Autor publikacji:
Monika Smulewicz

Newsletter

Zostawienie adresu email jest równoznaczne ze zgodą na otrzymywanie ode mnie wiadomości i z akceptacją naszej Polityki Prywatności.

Polityka prywatności
Dziękujemy!

Sprawdź wpisy
na blogu

  • 2024-06-12
  • 5 min czytania

Przestój z winy pracodawcy w czasie zleconej pracy w nadgodzinach

Tworząc prawo ustawodawca stara się przewidzieć różne sytuacje, które mogą wystąpić w relacjach społecznych, w tym także tych związanych z zatrudnieniem pracowników.

  • 2024-04-09
  • 4 min czytania

Zadaniowy system czasu pracy – ogólne zasady

Ze względu na rodzaj czy też system organizacji czasu pracy nie zawsze można określić przedział czasu, w którym powinna zostać ona wykonana. Dlatego też ustawodawca przewidział możliwość ustalenia czasu pracy za pomocą wymiaru zadań do wykonania przez pracownika lub grupę pracowników. (Art. 140 K.P.)

  • 2024-03-25
  • 3 min czytania

Dopełnienie czy nadgodzina

Czy czasami masz wątpliwości jak zakwalifikować godziny pracy pracownika niepełnotetatowego?

  • 2024-03-13
  • 3 min czytania

Problematyczny odpoczynek tygodniowy

Czy zdarzyło Ci się, że chcąc zaplanować odpoczynek tygodniowy zgodnie z przepisami tak, aby przypadał na niedzielę okazywało się, że nie jest to możliwe? Jeśli tak, to zaraz dowiesz się kiedy tak się może zdarzyć i skąd ten kłopot.

  • 2024-03-11
  • 4 min czytania

Dyżur – wybrane zagadnienia

Dyżur jako jedna z form pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy, został uregulowany w Kodeksie pracy w rozdziale V „Praca w godzinach nadliczbowych”.

  • 2024-03-04
  • 6 min czytania

Podróż służbowa – miejsce świadczenia pracy

Planowanie i rozliczanie podróży służbowych, choć wydaje się rzeczą prostą, niekiedy sprawia, że rodzą się związane z wyjazdem wątpliwości, np.: czy dany wyjazd jest wyjazdem służbowym?