Okres rozliczeniowy jako element zarządzania czasem pracy

W celu zachowania ochronnej funkcji prawa pracy, Kodeks pracy wprowadza okresy rozliczeniowe. Pojęcie okresu rozliczeniowego nie jest przedmiotem definicji legalnej. Instytucja ta odgrywa jednak bardzo ważną rolę przy planowaniu i rozliczaniu czasu pracy. Okres rozliczeniowy bowiem stanowi okres czasu mierzony w jednostkach kalendarzowych. W jego ramach rozliczany jest…

Autor publikacji:
Monika Smulewicz

Data publikacji:
2015-04-24

W celu zachowania ochronnej funkcji prawa pracy, Kodeks pracy wprowadza okresy rozliczeniowe. Pojęcie okresu rozliczeniowego nie jest przedmiotem definicji legalnej. Instytucja ta odgrywa jednak bardzo ważną rolę przy planowaniu i rozliczaniu czasu pracy. Okres rozliczeniowy bowiem stanowi okres czasu mierzony w jednostkach kalendarzowych. W jego ramach rozliczany jest czas pracy co do godziny oraz dni. Według M. Masewicz rozliczanie należy rozumieć poprzez wyrównanie czasu pracy do wymiaru wynikającego z Kodeksu pracy albo też wypłatę wynagrodzenia dodatkowego za pracę w nadgodzinach. Autor ten okres rozliczeniowy określa mianem instrumentu pozwalającemu badać zachowanie norm czasu pracy . Z kolei K. Kaleta pisze, iż przez termin okresu rozliczeniowego należy rozumieć okres, na który pracodawca planuje liczbę godzin i dni pracy w ramach obowiązującego pracownika dobowego oraz tygodniowego wymiaru czasu pracy. Jest to okres po upływie którego dokonuje się rozliczenia czasu pracy . Instytucja ta służy również do rozplanowania czasu pracy w harmonogramie. Okres rozliczeniowy musi być wyraźnie określony i wskazany w regulaminie pracy, obwieszczeniu, lub układzie zbiorowym pracy .

Art. 129 „Kodeksu pracy” posługuje się miesięcznymi długościami okresów rozliczeniowych jednak mimo to okres rozliczeniowy można ustalać jako wielokrotność tygodnia. Ustalenie okresu rozliczeniowego jako wielokrotność tygodnia pracowniczego może okazać się dla pracodawcy korzystne ze względu na rozliczanie przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w ramach przyjętego okresu rozliczeniowego . Należy jednak pamiętać iż miesięczny okres rozliczeniowy nie będzie się równał 4-tygodniowemu, a 3-miesiięczny nie pokryje się z 12-tygodniowym . Istotne jest dlatego właściwe określenie okresu rozliczeniowego.

Ustawodawca nie określa momentu rozpoczęcia i zakończenia miesięcznych okresów rozliczeniowych. Najczęściej jednak rozpoczyna się od z pierwszym dniem miesiąca kalendarzowego. Nie ma jednak przeciwwskazań, aby inaczej zapisać jego rozpoczęcie i zakończenie. W przypadku okresu rozliczeniowego liczonego w miesiącach i rozpoczynającego się w środku miesiąca kalendarzowego, bez podania jego dokładnej daty zakończenia, zastosowanie będzie miał wówczas art. 112 Kodeksu cywilnego. Mianowicie przepis ten przewiduje, iż w takim przypadku koniec okresu rozliczeniowego przypadnie w dzień odpowiadający datą jego początkowi. W razie braku takiego dnia w ostatnim miesiącu okresu rozliczeniowego – przypadnie w ostatnim dniu tego miesiąca .

Przepisy określają różne długości okresów rozliczeniowych w zależności od przyjętego systemu czasu pracy. Zgodnie z art. 129 Kodeksu pracy podstawowy okres rozliczeniowy nie może przekraczać czterech miesięcy .

Warto zwrócić uwagę, iż przepisy zakreślają górną granicę długości okresów rozliczeniowych. Jednak w zależności od potrzeb pracodawcy można stosować krótsze okresy. Warto również dodać, iż ustawodawca nie ogranicza pracodawcy w stosowaniu różnych okresów rozliczeniowych w stosunku do różnych grup pracowniczych. Przepisy nie zabraniają też stosowania różnych systemów i rozkładów czasu pracy na przestrzeni roku kalendarzowego czy też innych okresów. Jedynym warunkiem jest zakończenie poprzednich okresów rozliczeniowych.

Autor: Malwina Grützmacher

Autor publikacji:
Monika Smulewicz

Newsletter

Zostawienie adresu email jest równoznaczne ze zgodą na otrzymywanie ode mnie wiadomości i z akceptacją naszej Polityki Prywatności.

Polityka prywatności
Dziękujemy!

Sprawdź wpisy
na blogu

  • 2023-02-23
  • 3 min czytania

Planowanie i rozliczanie czasu pracy

Planowanie i rozliczanie czasu pracy w równoważnym systemie czasu pracy Równoważny system czasu pracy polega na tym, że w  niektórych dniach czas pracy można wydłużyć, w innych zaś skrócić lub zrekompensować większą ilością dni wolnych od pracy. Ważne jest, aby średnia w okresie rozliczeniowym nie przekroczyła 8 godzin. W systemie…

  • 2020-04-07
  • 2 min czytania

Gdy pracownik podnosi kwalifikacje zawodowe…

Kiedy urlop szkoleniowy? Pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe przysługują: urlop szkoleniowy, zwolnienie z całości lub części dnia pracy, na czas niezbędny, by punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania. Za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

  • 2020-04-07
  • 3 min czytania

Czy plan urlopów może ulec zmianie?

Wszelkie zmiany wprowadzane do planu urlopów są ściśle określone przepisami prawa pracy. Mogą mieć one charakter fakultatywny lub obligatoryjny. Kodeks pracy w art. 164 dopuszcza przesunięcie terminu urlopu na wniosek pracownika, przy czym musi on zostać umotywowany ważnymi przyczynami. Również szczególne potrzeby pracodawcy tj. zakłócenie toku pracy spowodowane nieobecnością pracownika, są…

  • 2020-04-07
  • 4 min czytania

Urlop na żądanie

Urlop na żądanie budzi bardzo dużo kontrowersji i emocji zarówno wśród pracowników, jak i pracodawców. Przysługuje on każdemu pracownikowi w wymiarze 4 dni w roku kalendarzowym  niezależnie od liczby pracodawców oraz wymiaru czasu pracy w jakim zatrudniony jest pracownik. Urlop na żądanie jest przywilejem pracownika wynikającym z przepisów prawa pracy,…

  • 2020-04-07
  • 3 min czytania

Zasady udzielania urlopu

Pracownik ma prawo do corocznego, płatnego i nieprzerwanego urlopu wypoczynkowego. Tylko na wniosek pracownika urlop może zostać podzielony na części, jednak jedna z tych części nie może być krótsza niż 14 kolejnych dni kalendarzowych. Pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu Pracodawca jest zobowiązany udzielić pracownikowi urlopu w roku,…

  • 2020-04-07
  • 4 min czytania

Niewykorzystany urlop wypoczynkowy a ustanie stosunku pracy

W przypadku wypowiedzenia umowy o pracę pracownik, bez względu na to czy wypowiedzenia dokonał pracownik czy pracodawca, jest zobowiązany wykorzystać przysługujący mu urlop wypoczynkowy, jeżeli w tym okresie pracodawca udzieli mu urlopu. W przypadku niewykorzystania przez pracownika urlopu w całości lub w części, w związku z zakończeniem stosunku pracy przysługuje…